Van energieloket naar energiehuis

Energieloketten bieden vooral informatie en advies over verduurzaming aan woningeigenaren. Daarmee spelen ze een belangrijke rol in de lokale energie- en warmtetransitie. Om ervoor te zorgen dat woningeigenaren eenduidige informatie en advies krijgen en energieloketten overal een herkenbare dienstverlening met een goede basiskwaliteit leveren, is er de handreiking kwaliteit energieloketten (pdf). Deze is opgesteld op initiatief van het toenmalig ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (nu ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en de Nederlandse Vereniging van Gemeenten (VNG). Deze handreiking biedt gemeenten handvatten voor de inrichting en uitwerking van een energieloket en de bijbehorende activiteiten voor particuliere woningeigenaren.

In mei 2024 hebben VNG en de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) een aanvulling op de handreiking gepubliceerd. Deze biedt aandachtspunten over de aanbesteding en het sluiten en beheren van de overeenkomst met een energieloket (pdf).

Gemeenten bepalen zelf hoe ze het energieloket vormgeven en kunnen hierbij de handreiking gebruiken. Er zijn dan ook verschillende vormen van energieloketten die ook verschillende namen hanteren:

• lokaal energieloket: een gemeentelijk loket, online of fysiek, soms gekoppeld aan een duurzaamheidscentrum;
• regionaal energieloket: vaak georganiseerd in samenwerking met andere gemeenten of via een externe uitvoeringsorganisatie;
• fysiek informatiepunt: in bibliotheken, wijkcentra of gemeenteloketten;
• mobiele loketten: zoals een (tijdelijke) energie-informatiestand op bepaalde momenten, bijvoorbeeld op markten of bij evenementen;
• ontzorgingsprogramma’s voor ondernemers en eigenaren van maatschappelijk vastgoed;
• digitale platformen: met advies op maat, tools en doorverwijzingen naar erkende uitvoerders. Bijvoorbeeld Verbeterjehuis.nl.

De Rijksoverheid wil advies en ondersteuning onder één dak samenbrengen in een uitgebreide variant van een energieloket: het energiehuis. Het oprichten van een energiehuis is een logische stap om in 2026 in Nederland invulling te geven aan een Europese verplichting uit de richtlijn van de Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) IV.  De Europese Commissie wil namelijk de energieprestatie van gebouwen en woningen verbeteren. 

Bewoners, ondernemers en eigenaren van maatschappelijk vastgoed moeten via deze zogenaamde one-stop-shop op één plek (eenduidige) informatie, ondersteuning en communicatie kunnen vinden over verduurzamingsmaatregelen. Deze plek moet ook een fysiek karakter hebben waar mensen terecht kunnen. Gemeenten kunnen zelf kiezen hoe zij dit invullen: regionaal, in een wijk, als mobiel loket of op een andere manier.

Het energiehuis wordt in Nederland de one-stop-shop voor verduurzaming. De bestaande handreiking kwaliteit energieloketten wordt hierop aangepast. Gemeenten kunnen hiermee zelf hun huidige energieloket, aan de hand van lokale behoeften, verder ontwikkelen naar het concept van een energiehuis. Zodra de aangepaste handreiking beschikbaar is, lees je hierover op deze website en via de NPLW-nieuwsbrief. 

Stichting HIER biedt al een handleiding en stappenplan om zo’n energiehuis op te richten als onderdeel van  een buurtaanpak.

• Achterhoek maakt met energieloket energiebesparing en isolatie makkelijker
• “Zoek de verbinding in de wijk als je wilt verduurzamen” | RVO.nl

• Rapport Ipsos I&O: Behoeften en verwachtingen ten aanzien van het energiehuis voor het verduurzamen van de woning (pdf) | Open.overheid.nl
• Klimaatakkoord: afspraken voor de gebouwde omgeving | Klimaatakkood.nl
• Overzicht met alle energieloket in Nederland, doorzoekbaar op postcode | Milieucentraal.nl
• Energiehuis: centraal punt voor alle hulp bij verduurzamen woning | Volkshuisvestingnederland.nl
• Uitwerking eisen energieprestatie voor huurwoningen en utiliteitsgebouwen