Transformatorhuisjes als versnellers van de isolatieaanpak
“Verduurzaming en natuurbescherming kunnen prima hand in hand gaan”, vertelt NPLW-projectleider Melissa Oosterbroek. Zij gaf architecten- en ingenieursbureau Sweco de opdracht om een natuurinclusief ontwerp te maken voor transformatorhuisjes. Inmiddels heeft ze het ontwerp gedeeld met netbeheerders, die verantwoordelijk zijn voor het plaatsen en beheren ervan.
Transformatorgebouwen spelen een belangrijke rol in het elektriciteitsnetwerk. Inkomende hoge spanning wordt hier omlaag gebracht (getransformeerd) zodat deze geschikt is voor woningen en bedrijven. “Het aantal transformatorhuisjes zal de komende jaren flink toenemen”, vertelt Melissa. “Er zijn er nu zo’n 100.000 en tot 2035 komen er naar schatting nog 50.000 bij. We verbruiken namelijk steeds meer stroom door de elektrificatie van verwarming met warmtepompen, elektrisch rijden en door toename van zon- en windenergie. En ook voor een warmtenet is stroom nodig. De transformatorhuisjes zullen dus de komende jaren nóg meer onderdeel gaan uitmaken van de gebouwde omgeving.”
Functie van een transformatorgebouw
Op dit moment is de enige functie die de gebouwen vervullen het transformeren van de spanning. Melissa: “Er is al wel oog voor esthetiek. Niemand wil tegen een kaal betonnen bouwwerk aankijken. Je komt dus al huisjes tegen met mooie schilderingen of die helemaal opgaan in de leefomgeving.”
Wat Melissa betreft gaan gemeenten en netbeheerders nog een stap verder. “Door het grote aantal en de spreiding over wijken, kun je de huisjes ook inzetten om de biodiversiteit te behouden en vergroten. Bijvoorbeeld door ze een dubbelfunctie te geven en ze naast hun oorspronkelijk functie ook te gebruiken als vaste verblijfplaats voor beschermde dieren als vleermuizen. De primaire functie van een transformatorgebouw mag natuurlijk niet aangetast worden. En de toegang tot de gebouwen moet voor onderhoud gegarandeerd zijn. Dat is mogelijk blijkt uit ons onderzoek.”
Natuurinclusief ontwerp
Melissa: “Sweco heeft een natuurinclusief ontwerp gemaakt voor nieuw aan te leggen transformatorhuisjes. Alle voorgestelde natuurinclusieve voorzieningen zijn onderhoudsvrij en hebben een gelijke levensduur als het gebouw zelf. De voorzieningen zijn ook toepasbaar in reeds bestaande transformatorgebouwen met zo min mogelijk vereiste aanpassingen in de bouwwijze. Daarbij is rekening gehouden met zo laag mogelijk kosten.”
U kunt dit onderdeel niet bekijken vanwege ontbrekende cookierechten. Klik hier om uw instellingen te wijzigen.
Onderdeel van het compensatieplan
Veel gemeenten zijn als onderdeel van hun isolatieaanpak druk bezig met het opstellen van soortenmanagementplannen (SMP). Zo’n plan beschermt diersoorten op gebiedsniveau, terwijl werkzaamheden als spouwmuur-, buitenmuur- en dakisolatie kunnen doorgaan. “Gemeenten moeten concrete maatregelen nemen om het verlies van verblijfplaatsen of leefgebied te compenseren. Dat doen ze in een compensatieplan. De dieren die in de bestaande omgeving leven hebben alternatieve huisvesting nodig. De natuurinclusieve mogelijkheden van de transformatorhuisjes is een perfecte oplossing hiervoor”, vertelt Melissa vol enthousiasme.
Volgens Melissa hebben de natuurinclusieve transformatorhuisjes meer voordelen voor gemeenten. “Door nu al alternatieve beschermde dierverblijfplaatsen te creëren, kun je eerder aan de doelstelling in het soortenmanagementplan voldoen. De transformatorhuisjes kun je in afstemming met de Provincie opnemen als alternatieve verblijven, waardoor vergunningen eerder worden verleend en er versneld kan worden geïsoleerd.”
De ministeries van Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), VNG en IPO hebben het handboek alternatieve vleermuisverblijven (pdf) gepubliceerd. Het natuurinclusief maken van transformatorhuisjes wordt hierin genoemd als kans voor het beschermen van diersoorten in de bestaande omgeving.
Draagvlak
Tot slot benadrukt Melissa het voordeel van natuurinclusieve transformatorhuisjes voor de wijk zelf. “Ik verwacht echt dat je meer draagvlak in de wijk krijgt voor plaatsing van transformatorhuisjes die op een fraaie, ecologische wijze worden gebouwd. Zeker als die er voor zorgen dat de biodiversiteit in stand blijft en er sneller geïsoleerd kan worden. Zo maak je van de nood een deugd.”
Meer informatie
- Gedetailleerde beschrijving van het ontwerp van en de voorzieningen van de natuurinclusieve transformatorgebouwen
- Natuurvriendelijk isoleren
- Vergelijkingstool warmteoplossingen en ruimtegebruik biedt details over aantallen transformatorhuisjes in de wijk en de ruimtebeslag per warmteoplossing
