Toegankelijkheidslinks Ga naar de hoofdinhoud
NPLW Logo. Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie
Helpdesk

Lokale Energie Monitor geeft inzicht in collectieve warmte-initiatieven

Rapport
22 maart 2024

In 2023 zijn er 21 nieuwe warmte-initiatieven bijgekomen, die aan een collectief warmteproject werken. Het totale aantal is wel gedaald naar 70 actieve warmte-initiatieven (was 78 in 2022). 4 collectieve warmteprojecten waren in 2023 daadwerkelijk operationeel. Dat blijkt uit de Lokale Energie Monitor van klimaatstichting HIER.

Luchtopname van laagbouw met in de verte links een hoge flat en rechts weilanden en bossen
Toelichting bij deze afbeelding
Wageningse proeftuinwijk Benedenbuurt met laagbouw uit verschillende bouwjaren. Foto: Kick Smeets

Bij een warmte-initiatief houden bewoners zich in collectief verband bezigmet de warmtetransitie in de eigen woonomgeving. De daling van het aantal warmte-initiatieven komt doordat een aantal initiatieven niet coöperatief is doorontwikkeld. Of omdat ze niet tot een verkennend onderzoek zijn gekomen.

Warmtenet en aquathermie

Een warmtenet is veruit het meest voorkomende type warmte-initiatief. Aquathermie uit oppervlaktewater (TEO) en thermische energie uit afvalwater (TEA) zijn de bronnen die vaak worden onderzocht.

Burgercollectief als initiatiefnemer

Verder blijkt onder meer uit de monitor dat bij 59% van de warmteprojecten het burgercollectief de initiatiefnemer is. Bij 30% is het collectief gelijkwaardig partner en bij 11% onderdeel van een klankbordgroep.

Hulpmiddel bij strategie en uitvoering warmtetransitie

Met de Lokale Energie Monitor maakt Stichting Hier inzichtelijk wat lokale energiecoöperaties bereiken. Gemeenten kunnen deze inzichten gebruiken bij hun warmteprogramma en de uitvoeringsplannen.

Meer informatie

Relevant nieuws

Rapport

Gemeenten werken volop aan warmteprogramma's; uitvoering blijft complex

Vrijwel alle gemeenten zijn bezig met (de voorbereidingen op) een warmteprogramma. 75% van de gemeenten maakt hierbij gebruik van het ondersteuningsaanbod van het NPLW. De meeste gemeenten verwachten het warmteprogramma uiterlijk in 2026 vast te stellen. Wel stokt de uitvoering: gemeenten verwachten minder warmtenetten te realiseren. Het aantal uitvoeringsplannen met ‘aardgasvrij’ als doel daalde ten opzichte van vorig jaar.

10-10-2025
Gemeenten werken volop aan warmteprogramma's; uitvoering blijft complex
Achtergrondverhaal Rapport

EBN: Betaalbare warmte is meer dan een rekensom

61 procent van de Nederlandse bevolking staat positief tegenover de overstap van aardgas naar duurzame warmte. "Benader betaalbaarheid niet alleen als een rekensom, maar bevraag bewoners ook wanneer zij iets betaalbaar vinden", zegt Herman Exalto, projectdirecteur Nationale Deelneming Warmte bij Energiebeheer Nederland (EBN). Samen met onderzoeksbureaus MSG Sustainable Strategies en Populytics deed EBN onder 14.657 Nederlanders uit 16 gemeenten onderzoek naar de betaalbaarheid van warmte.

22-09-2025
EBN: Betaalbare warmte is meer dan een rekensom
Achtergrondverhaal Kennisproduct Rapport

Regie op warmtepompen: samen met bewoners naar stille oplossingen

“Voor veel gebieden is de all-electric-warmtepomp het beste warmtealternatief voor aardgas. Dan wil je als gemeente voorkomen dat de overstap gepaard gaat met teveel geluid voor omwonenden”, vertelt opgavemanager Janneke Kreike van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW). Het is dus belangrijk dat gemeenten regie nemen en samen met inwoners van een (beoogde) all-electric-wijk optrekken. Daarom stortte zij zich met haar collega’s Catrinus Nouta (adviseur RVO) en Robert-Jan Haman (projectleider NPLW) op de cumulatieve geluidsimpact van warmtepompen. Resultaat: inzichten en adviezen die gemeenten helpen als zij het gesprek met hun inwoners aangaan over plaatsing van een warmtepomp.

11-09-2025
Regie op warmtepompen: samen met bewoners naar stille oplossingen
Bekijk alle nieuwsberichten