Warmte als integraal onderdeel van Energieregio Noord-Holland
Energieopwek, energie-infra en warmte kun je niet meer los van elkaar zien. Regio’s werken daarom samen op die thema’s, zoals de Energieregio Noord-Holland. Programmamanagers warmtetransitie Peter Korbee (RES-regio Noord-Holland Noord) en Pim van Herk (RES-regio Noord-Holland Zuid) van de provincie Noord-Holland vertellen: “We zijn 1 loket voor energie, warmte en infra, met een gezamenlijke website en bestuurlijke overleggen. Alle onderwerpen tegelijk op 1 bestuurlijke tafel bespreken is al heel wat. De volgende stap is om de thema’s meer te integreren.”
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Bergen (N-H)
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Diemen
Edam-Volendam
Enkhuizen
Haarlem
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heiloo
Den Helder
Hilversum
Hoorn
Huizen
Landsmeer
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Zandvoort
Zaanstad
Drechterland
Stede Broec
Waterland
Wormerland
Koggenland
Wijdemeren
Hollands Kroon
Gooise Meren
Dijk en Waard
112.896
95.822
934.526
29.722
43.040
12.947
23.592
36.618
33.228
37.140
18.847
168.743
165.255
39.380
27.638
24.341
56.662
94.393
76.036
41.196
11.745
11.474
45.934
9.733
12.491
14.532
95.912
48.378
13.846
13.427
32.115
70.026
17.374
162.828
20.476
22.253
17.556
16.421
23.821
24.670
49.982
61.003
90.747
Pim: “In Noord-Holland was al 25 jaar een sterke regionale samenwerking tussen gemeenten en de provincie rond warmte. Om de ontwikkeling van het warmtenet in de Metropool regio Amsterdam (MRA) een boost te geven, kwam er in 2015 het MRA-warmte-koudeprogramma bij. Vervolgens zijn er in 2020 in Noord-Holland 2 Regionale Energie Strategie (RES)-regio’s opgericht: Noord-Holland Noord en Zuid. Zij besteedden via de Regionale Structuur Warmte (RSW) ook aandacht aan warmte. Omdat er zoveel partijen bezig waren met warmte, werd het voor gemeenten onoverzichtelijk. Toen besloten we om de 2 regio’s samen te voegen.”
De start van Energieregio Noord-Holland
Pim: “De RES-inrichting voor energie beviel goed, omdat de maximale betrokkenheid van alle stakeholders, inclusief bestuurders, via een gestructureerde agenda verliep. We wilden eenzelfde structuur voor warmte. Een soortgelijke organisatie ernaast zetten, zou te veel inzet van vaak dezelfde ambtenaren vragen. Daarom hebben we energie en warmte bij elkaar gezet in 1 loket. We voegden de bestaande programma’s en initiatieven samen in 1 energieregio met ondersteuning van het Servicepunt Duurzame Energie op het gebied van warmte.”
Peter: “Naast de RES-programmamanagers stelden we ook warmteprogramma-managers aan, een functie die Pim en ik nu vervullen. Bestuurders vreesden voor extra werkdruk. Daarom kozen we voor minimale ‘drukte’, met 2-3 keer per jaar inbreng in het bestuurlijk overleg. En daarnaast een werkgroep warmte van een half uur. We maakten dat erg praktisch: we plakken de warmte-werkgroep aan de al bestaande RES-werkgroep. Omdat het vaak dezelfde ambtenaren zijn, hoeven ze alleen maar door te schuiven. De werkgroep warmte is de voorbereiding op het bestuurlijk overleg.
Vanaf 2023 zijn warmte, RES en e-infra vaste blokken op het bestuurlijk overleg. In plaats van in totaal 9, zijn er nu 3 overleggen. Er is wel minder tijd per vergadering, dus nu kijken we kritischer naar de agenda. Bij de stuurgroepen en directeurenoverleggen van de RES staat warmte niet op de agenda, misschien in de toekomst wel vanwege de interbestuurlijke samenwerkingsagenda Energiesysteem (ISA).”
Eerste acties: SpUk en het servicepunt
Pim: “RES-besluiten neem je met alle partners uit de hele regio, maar voor warmte geldt dat niet. De besluitvorming gebeurt bij de gemeente(n) zelf. Het komt alleen in het bestuurlijk overleg als het onderwerp ook echt om besluitvorming vraagt.
Bijvoorbeeld toen in 2023 de gelden uit de Specifieke Uitkering (SpUk) regionale structuur beschikbaar kwamen vanuit NPLW. Er was al een bestuurlijk gremium en daardoor konden we toen de besluitvorming over de SpUk-gelden via het bestuurlijk overleg laten lopen. De SpUk-gelden gaan normaal direct naar gemeenten, maar wij hebben in overleg met alle gemeenten besloten om het als provincie in te zetten voor het Servicepunt Duurzame Energie (SPDE).
Gemeenten kunnen daar terecht met al hun vragen over de warmtetransitie.” Het SPDE bestaat al 25 jaar en wordt elke 4 jaar opnieuw aanbesteed. Bij de laatste aanbesteding hebben we de SpUk meegenomen zodat we een breder aanbod konden organiseren binnen een bewezen ondersteuningsstructuur.
Peter: “We haalden vóór het indienen van de aanvraag via het Servicepunt op wat de gemeenten uit de SpUk wilden halen. 1 keer per jaar wordt het jaarplan van het Servicepunt voorgelegd aan de gemeenten via het bestuurlijk overleg, want zij zijn formeel de opdrachtgever. Omdat wij de dagelijkse uitvoering en coördinatie oppakken, zijn wij vanuit de provincie de regiocoördinatoren geworden. De Noord-Hollandse gemeenten voelen geen aarzeling om samen te werken met de provincie. Ze weten dat het werkt en ze vertrouwen ons.”
Energieregio Noord-Holland werkt steeds integraler
Pim: “De aanpak op de 3 thema’s is nu nog verschillend. Simpelweg samenvoegen kan daardoor niet. De onderlinge samenwerking lijkt daarom nu nog veel op afstemming. We kijken hoe we de thema’s beter kunnen integreren. We volgen daarbij de landelijke ontwikkelingen van de ISA. Het is belangrijk dat de structuur die wij kiezen daarop aansluit.
Neem bijvoorbeeld netcongestie, daar komt alles samen. De e-infrastructuur heeft direct invloed op warmte én opwek. Sinds kort is er structureel overleg tussen warmtenetten en e-infra. Een warmtenet is in feite warmte-infra, maar valt nu niet onder infra. Toch grijpt het nog niet altijd vanzelf in elkaar. We hebben een aanpak nodig die effectief is, concrete resultaten levert, en dat zonder te veel overleggen.”
Contact
- Peter Korbee, korbeep@noord-holland.nl
- Pim van Herk, herkp@noord-holland.nl
Meer informatie
- Over Warmte | Energieregionh.nl
- Energieregio Noord-Holland | Energieregionh.nl
- Kamerbrief decentrale ontwikkeling energiesysteem | Rijksoverheid.nl
