Eindgebruikerskosten van de warmtetransitie
Het is voor gemeenten moeilijk om draagvlak te creëren wanneer bewoners de verduurzamingsmaatregelen niet kunnen betalen. Dat maakt inzicht in de eindgebruikerskosten een cruciaal aandachtspunt. Eindgebruikerskosten tonen de jaarlijkse financiële impact van een warmtestrategie voor bewoners. Met inzicht hierin kunnen gemeenten onderbouwde keuzes maken en bewoners helder informeren.
Wat zijn eindgebruikerskosten?
De overstap naar duurzame warmte vraagt om keuzes die niet alleen technisch haalbaar zijn, maar ook financieel verantwoord voor bewoners. Eindgebruikerskosten zijn de kosten die bewoners zelf maken bij die overstap. Ze geven duidelijkheid over de jaarlijkse kosten en baten van verschillende warmtestrategieën.
Het gaat bijvoorbeeld om:
- investeringen in isolatie;
- aansluiting op een warmtenet;
- aankoop en installatie van een warmtepomp.
Belang voor gemeenten
Eindgebruikerskosten in kaart brengen helpt gemeenten om:
- de betaalbaarheid van alternatieven te vergelijken;
- onderbouwde besluiten te nemen;
- bewoners duidelijk te informeren.
Eindgebruikerskosten-tool
De eindgebruikerskosten-tool (EGK-tool) geeft gemeenten inzicht in de kosten en baten van warmtestrategieën voor bewoners. De tool biedt betrouwbare en toegankelijke informatie, zodat gemeenten weloverwogen keuzes kunnen maken. Samen met de Startanalyse van het Planbureau voor de Leefomgeving en eigen gemeentelijke data vormt de tool een belangrijke basis voor het opstellen van het warmteprogramma en uitvoeringsplannen.
Functionaliteiten
De EGK-tool geeft actueel inzicht in de totale jaarlijkse kosten per gemeente en buurt en biedt de mogelijk om in te zoomen op specifieke woningtypen en bouwjaren.
Met de tool kunnen gemeenten bijvoorbeeld:
- alle tussenwoningen gebouwd na 1995 in buurt A analyseren;
- en die vergelijken met hoekwoningen gebouwd tussen 1975 en 1995 in buurt B.
De EGK-tool vervangt het bestaande Dashboard Eindgebruikerskosten uit 2021 en is als interactieve webapplicatie de gebruiksvriendelijkere en uitgebreidere optie.
De achtergrondnotitie voor de EGK-tool (pdf) beschrijft de achterliggende datasets en beleidskeuzes van de tool. Het gaat dus niet om een handleiding, maar om de uitgangspunten die zijn gebruikt bij de totstandkoming van de tool.
De Warmterichtlijn: Uitgangspunten voor kostenberekeningen van duurzame warmtevoorzieningen
Gemeenten werken aan de overgang naar aardgasvrije wijken en staan daarbij voor complexe keuzes tussen verschillende warmte-alternatieven. Goede en vergelijkbare kostenberekeningen zijn essentieel om deze keuzes goed te onderbouwen. In de praktijk worden zulke berekeningen echter vaak op verschillende manieren uitgevoerd, wat de transparantie en vergelijkbaarheid bemoeilijkt.
De Warmterichtlijn: Uitgangspunten voor het berekenen van kosten van duurzame warmtevoorzieningen biedt gemeenten houvast bij het uitvoeren van deze berekeningen. De richtlijn beschrijft hoe kosten op een consistente en herhaalbare manier kunnen worden bepaald, voor zowel collectieve als individuele warmteoplossingen, en is toepasbaar in verschillende fases van het planproces.
Meer informatie
- Bekijk het webinar over de eindgebruikerskosten-tool.
Veelgestelde vragen
Hulpmiddelen
Handreiking betaalbaarheid
De handreiking betaalbaarheid van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening helpt gemeenten om de betaalbaarheid van de warmtetransitie in beeld te brengen. In de handreiking vind je:
- een overzicht van actuele subsidies en financieringsmogelijkheden;
- een stappenplan om de kosten- en batenanalyse duidelijk uit te leggen aan woningeigenaren.
De handreiking is gebaseerd op bestaand beleid en op het wetsvoorstel Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Let op: de handreiking betaalbaarheid richt zich alleen op woningeigenaren, niet op bedrijven of instellingen.