Welke samenwerkingsverbanden zijn er voor bewonersinitiatieven in de warmtetransitie?
Er zijn verschillende soorten bewonersinitiatieven in de warmtetransitie. Sommige initiatieven beginnen informeel, maar groeien uit tot formeel georganiseerde energiecoöperaties of warmtegemeenschappen. Hieronder lees je een aantal van deze samenwerkingsverbanden.
Burgerinitiatieven
Een burgerinitiatief is een brede categorie die alle vormen van bewoners met een idee voor de warmtetransitie omvat. Deze initiatieven kunnen vaak informeel zijn of juist georganiseerd, en richten zich bijvoorbeeld op het verduurzamen van woningen, energiebesparing of bewustwording in de buurt.
Energiecoöperaties
Energiecoöperaties zijn lokale, formeel georganiseerde samenwerkingsverbanden van bewoners die gezamenlijk investeren in duurzame energie, in dit geval in warmte-infrastructuur of energiebesparingsmaatregelen. Vaak zijn het energiecoöperaties die al actief zijn met projecten zoals zonnevelden of windmolens en die iets met warmte gaan ondernemen.
Energiecoöperaties opereren doorgaans op vrijwillige basis en werken non-profit, waarbij opbrengsten vaak ten goede komen aan de lokale gemeenschap in plaats van winstuitkering aan leden. Een energiecoöperatie is altijd en coöperatie, een specifieke rechtsvorm waarbij de leden besluiten nemen.
Energiegemeenschappen
Een energiegemeenschap is een juridische entiteit waarin burgers, kleine bedrijven of lokale overheden samen duurzame energie opwekken, gebruiken, delen of beheren. De gemeenschap is open en vrijwillig, niet gericht op winst, en heeft als hoofddoel het realiseren van sociale, ecologische of economische voordelen voor haar leden of de lokale omgeving. Energiegemeenschappen zijn gedefinieerd in de Energiewet.
Warmtegemeenschappen
Een warmtegemeenschap is een lokaal samenwerkingsverband van bewoners en/of organisaties en is gericht op de ontwikkeling en exploitatie van duurzame collectieve warmtesystemen. De gemeenschap is open, vrijwillig, niet-winstgericht en wordt feitelijk bestuurd door lokale deelnemers met het doel maatschappelijke meerwaarde te creëren. Warmtegemeenschappen staan gedefinieerd in de Wet collectieve warmte.
Wijkcoöperaties
Wijkcoöperaties zijn samenwerkingsverbanden van bewoners op wijkniveau die zich inzetten voor maatschappelijke en economische doelen, waaronder ook energie en warmte. Wijkcoöperaties hebben vaak een bredere agenda dan alleen de energietransitie, zoals zorg of leefbaarheid.