Opschalen isolatieaanpak: grootschaliger verduurzamen door gericht aan te schrijven
Door slim samen te werken, kunnen gemeenten met de beperkte capaciteit meer huizen verduurzamen. Zoals met de contingentenaanpak in Noord-Holland. Jade Oudejans (programmamanager innovatieprogramma Noord-Holland, Winst uit je Woning) en Sten de Wit (programmamanager energietransitie gebouwde omgeving, TNO) vertellen hoe ze met een AI-tool voorspellen welke verduurzamingsmaatregelen werken voor welke woning: “Op basis van die tool schrijven we heel gericht huishoudens aan.”
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Bergen (N-H)
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Diemen
Edam-Volendam
Enkhuizen
Haarlem
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heiloo
Den Helder
Hilversum
Hoorn
Huizen
Landsmeer
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Zandvoort
Zaanstad
Drechterland
Stede Broec
Waterland
Wormerland
Koggenland
Wijdemeren
Hollands Kroon
Gooise Meren
Dijk en Waard
112.896
95.822
934.526
29.722
43.040
12.947
23.592
36.618
33.228
37.140
18.847
168.743
165.255
39.380
27.638
24.341
56.662
94.393
76.036
41.196
11.745
11.474
45.934
9.733
12.491
14.532
95.912
48.378
13.846
13.427
32.115
70.026
17.374
162.828
20.476
22.253
17.556
16.421
23.821
24.670
49.982
61.003
90.747
Traditionele collectieve inkoopacties met standaardbrieven werken steeds minder goed. Veel bewoners die een brief krijgen hebben hun woning al verduurzaamd. Met de contingentenaanpak kijken we of we bewoners gerichter kunnen aanschrijven. Sten: “We selecteren woningen en bewoners op basis van specifieke kenmerken. De bewoner krijgt een brief op maat met verduurzamingsopties die aansluiten bij hun situatie.”
De tool van TNO bevat een database met zo’n 125 gebouwkarakteristieken per woning. De tool werkt met een machine learning-algoritme. Deze tool voorspelt op basis van de praktijkervaringen met bewezen, succesvolle oplossingen in welke andere woningen je dezelfde oplossing ook kunt toepassen. Zo kunnen aanbieders van verduurzamingsmaatregelen heel gericht een aanbod doen. Ook van die verduurzaamde woningen leert de tool en worden de voorspellingen weer beter. Het is een instrument om steeds beter te leren wat werkt in de verduurzaming en met die maatregelen gericht op te schalen.”
De contingentenaanpak wordt ingezet als onderdeel van een 4-jarig innovatieprogramma in Noord-Holland, met als doel de verduurzaming van woningen versnellen en opschalen. De provincie heeft daar subsidie voor gegeven. Deze aanpak in Noord-Holland richt zich op verduurzamingsmaatregelen zoals inkoopacties voor isolatie, zonnepanelen en warmtepompen. Inkoopacties zijn een manier om schaal te creëren. En met de contingentenaanpak breng je daar meer standaardisatie in aan, door segmenten te zoeken die een vergelijkbaar aanbod kunnen gebruiken. Oftewel schaalbaar maatwerk. Deze aanpak testen TNO en Winst uit je Woning met 10 Noord-Hollandse gemeenten.
Effectief en gericht bewoners aanschrijven
Jade: “We schrijven nu de eerste woningen aan met specifieke brieven, gericht op bepaalde verduurzamingsmaatregelen. Bijvoorbeeld als het platte dak aan vervanging toe is, dan bieden wij een pakket aan met een nieuw dak, isolatie en zonnepanelen. We benaderen bewoners op basis van succesvolle maatregelen uit het verleden en wat past bij de woning en de bewoners. Deze aanpak maakt het werk van adviseurs tot wel 25% effectiever.
Door gerichter aan te schrijven, met een aanbod waarin bewoners zich herkennen, krijg je meer mensen mee. Bij de oude aanpak waren bewoners nog wel eens teleurgesteld als ze hoorden dat ze voor bepaalde maatregelen toch niet in aanmerkingen kwamen. Dat voorkomen we hier mee.
We willen het liefst opschalen door een aanbod te doen over gemeentegrenzen heen, om schaalvergroting te creëren. Maar nu gemeenten ook een apart aanbod hebben lopen voor doelgroepen vanuit het Nationaal Isolatie Programma (NIP), kunnen we niet zomaar iedereen aanschrijven. We zoeken daarom de samenwerking met gemeenten op, om samen een aanbod te doen voor de juiste doelgroepen.”
Met de juiste data kun je gericht aanschrijven
Jade: “Om het aanbod beter aan te laten sluiten bij bewoners, doen we een pilot met het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) en de gemeente Schagen. We werken nu met demografische gegevens op postcode-6-niveau om te kijken hoe met deze gegevens de contingentenaanpak kunnen verrijken. Oftewel, we kijken naar de bevolkingsopbouw van gebieden op basis van de volledige postcode met 6 posities.”
In de ‘kluis’ van het CBS is het voor TNO mogelijk om met microdata op individueel woningniveau te werken en voorspellingen te doen. De uitkomsten worden vervolgens gesorteerd naar groepen woningen, zo zijn de gegevens niet herleidbaar naar individuele huishoudens. Jade: “We zijn op cluster- en wijkniveau aan het analyseren waarom bepaalde voorspellende factoren eruit komen: bijvoorbeeld waarom er meer afname van bepaalde maatregelen is bij huishoudens met meer kinderen. Als we dit weten, kunnen we onze communicatie daarop aanpassen.”
Datahuishouding is heel belangrijk. Jade: “Hoe beter de data, hoe beter de voorspelling. Wij zijn scherper gaan ophalen waarom in een bepaalde woning een maatregel niet wordt afgenomen. Is dat vanwege een technische reden of omdat de bewoner niet wil?” Sten vult aan: “Goede data vergemakkelijken het leerproces, omdat het al uitgeprobeerd is en je stappen kan zetten. Zie het niet als losse acties, maar als een opeenvolging van acties die we steeds verder ontwikkelen.”
Omdat de aanpak net gestart is, zijn er nog maar weinig resultaten. Daarom volgt deze zomer een vervolg op dit artikel.
Meer informatie
- Lees hier meer over de contingentenaanpak | TNO
- Versneld naar klimaatneutrale gebouwde omgeving | TNO
- Lees hier verder over opschalen: Meer woningen verduurzamen door gezamenlijke SpUk LAI-aanpak in provincie Utrecht
- Lees hier over de Collectieve Inkoop Isoleren | Verenigingeigenhuis
Contact
- Sten de Wit, sten.dewit@tno.nl
- Jade Oudejans, jade@winstuitjewoning.nl
