Wat zijn de risico’s als een gemeente ondanks de verplichting geen plan-mer of plan-mer-beoordeling uitvoert?
Als een warmteprogramma kaderstellend is voor warmtetechnieken met (mogelijk) aanzienlijke milieueffecten, dan is een plan-mer of plan-mer-beoordeling wettelijk verplicht. Het overslaan van deze stap, bijvoorbeeld vanwege capaciteitsgebrek, tijdsdruk of kosten, brengt verschillende risico’s met zich mee.
Juridische risico’s
Het warmteprogramma zelf is niet appellabel (voor hoger beroep vatbaar), maar latere besluiten die daarop voortbouwen (zoals een wijziging van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning) zijn dat wel. Wanneer tegen deze besluiten in beroep wordt gegaan, kan de rechter oordelen dat het onderliggende warmteprogramma onzorgvuldig is voorbereid, omdat een MER of mer-beoordeling ontbreekt. Het niet voldoen aan mer-verplichtingen bij een warmteprogramma maakt de daaropvolgende besluiten dus kwetsbaar. Dat kan zorgen voor vertraging van het project en beleidsvorming en voor extra kosten. Een project-mer achteraf kan dit niet altijd herstellen, omdat het plan-mer een integrale afweging op gemeentelijk niveau vereist.
Milieurisico’s
Een MER(-beoordeling) zorgt ervoor dat alle relevante milieu-informatie zorgvuldig bij besluitvorming wordt betrokken. Zonder mer(-beoordeling) worden belangrijke milieueffecten en bijbehorende mitigerende maatregelen mogelijk over het hoofd gezien, zoals geluidsoverlast van warmtepompen of schade aan beschermde diersoorten. Dit kan leiden tot aantasting van de fysieke leefomgeving of natuur, terwijl dit voorkomen had kunnen worden met passende maatregelen of alternatieve keuzes.
Financiële risico’s
Je kunt te maken krijgen met juridische procedures en noodzakelijke herstelmaatregelen. Dat brengt mogelijk aanzienlijke kosten met zich mee door herstel van schade, beleid en of door vertragingen in projecten.