Hybride warmtepompen op Ameland: kleine stappen, grote slagen
Sinds 2007 werkte Ameland met partners aan één doel: zelfvoorzienend zijn in 2020. Dat is niet gelukt, maar intussen zijn er wel verschillende innovaties in de praktijk gebracht. Zo werd er bij 113 van de 1.732 Amelandse huishoudens een hybride warmtepomp geïnstalleerd.
Toelichting bij deze afbeelding
Samen drempels verlagen
Met een hybride warmtepomp besparen de bewoners tot 70% op hun gasverbruik, zonder grote aanpassingen in de woning. Het is een kleine warmtepomp naast de cv-ketel. Het initiatief om deze te installeren kwam van gasleverancier Gasterra, een van de partners om Ameland zelfvoorzienend te maken.
Andere partners vond de gemeente Ameland in de Amelandse Energie Coöperatie en het lokale installatiebureau Bunicich. ‘Met elkaar wilden we het eerlijke verhaal zo goed en simpel mogelijk neerzetten’, vertelt Luc van Tiggelen, coördinator Duurzame Energie bij de gemeente. Met ISDE- subsidie aangevraagd bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en een bijdrage van Gasterra kon de gemeente een redelijke terugverdientijd (7 jaar) voor bewoners garanderen. Daarnaast verlaagden ze de drempel door inwoners te helpen met de subsidieaanvragen.
Met installateurs om tafel
Maar dat was niet het enige succes van dit project. ‘We hebben dit project vanaf het begin samen opgezet’, vertelt Johan Bunicich van het installatiebureau Bunicich uit Hollum, Ameland. De aan het project verbonden installateurs werden opgeleid om de hybride warmtepompen te installeren. Zij konden het geleerde direct in de praktijk brengen bij een woning die in het bezit was van de gemeente.
Ook dachten de installateurs mee over het type en het model dat werd ingekocht. Daarvoor hebben ze met verschillende aanbieders gesproken. ‘We konden een goede selectie maken, omdat we wisten wat voor type woningen we wilden aanpakken. Doordat we vervolgens gezamenlijk konden inkopen, werd de prijs voor bewoners zo laag mogelijk’, aldus Bunicich.
Het echte verhaal vertellen
Door de samenwerking met de lokale energiecoöperatie en het installatiebureau ging de werving van geïnteresseerden vooral via mond-tot-mondreclame. Dit werd aangevuld met een advertentie in de gemeentefolder. Een grote communicatiecampagne was niet nodig. ‘We wilden mensen in hun eigen omgeving het echte verhaal vertellen, zodat ze goed geïnformeerd zijn’, vertelt Johan Kiewiet, oprichter van de Amelandse Energie Coöperatie.
‘Daarnaast lieten we zien en horen hoe zo’n warmtepomp in de praktijk werkt.’ Zo hielden ze bijvoorbeeld luistersessies in de woning van de moeder van een medewerker van Bunicich, waar ze de warmtepomp om 13.00 uur op maximaal zetten. Het geluid viel ze dan vaak enorm mee. ‘Dan stonden mensen er 2 seconden naast en zeiden ze: als dit het is, kom maar door’, aldus Bunicich. ‘De mensen willen wel, maar het is vaak het onbekend zijn met het product wat mensen tegenhoudt.’
Hybride warmtepomp als tussenoplossing
De keuze voor hybride warmtepompen was simpel. ‘Het merendeel van de woningen hier is uit de jaren ’70, ‘80 of eerder. In die huizen kun je geen volledig elektrische warmtepomp zetten, want dat is een veel te hoge investering voor wat het oplevert. De hybride warmtepompen vormen een mooie tussenoplossing voor dit soort woningen’, legt Bunicich uit. Bijkomende winst was dat mensen bewuster werden van hun energieverbruik. ‘Meer mensen gaven aan na te gaan denken om zonnepanelen te nemen’, zegt Kiewiet.
Ambities durven uitspreken
Zo maken ze in de gemeente Ameland met kleine stappen grote slagen. ‘Wij doen het anders dan in de rest van Nederland. Wij gaan uit van de mensen, van de woningen en de individuele verschillen’, zegt Van Tiggelen. Dit komt ook in hun transitievisie warmte terug onder de slogan: Koploper in Ameland, CO2-neutraal in 2035. Ambities uitspreken is waar het volgens Van Tiggelen om gaat. ‘Niet minderen omdat je het niet gaat halen, maar álles in werking stellen om dat wèl te doen.’
