Hoe kom je als gemeente tot een transitievisie warmte? In dit stappenplan lees je waar je aan kunt denken bij het opstellen van je transitievisie warmte en welke stappen je hierbij doorloopt.
Stap 1 Verkennen
Tijdens de verkenning onderzoek je de huidige situatie van de energietransitie in het algemeen - industrie, mobiliteit, landbouw en gebouwde omgeving - en specifiek de aardgasvrijtransitie in je gemeente. Hierin beschrijf je wat jouw gemeente al doet op gebied van de verduurzaming van de gebouwde omgeving en wat er nog te realiseren is. In sommige gemeenten ligt bijvoorbeeld al een warmtenet of zijn er al veel isolatiemaatregelen genomen. Ook beschrijf je de ligging van je gemeente en welke (on)mogelijkheden dit meebrengt. In landelijk gebied sta je als gemeente voor andere uitdagingen dan in verstedelijkt gebied. Daarnaast kun je in deze fase aan de slag met het peilen van draagvlak en bewustwording: zijn er bijvoorbeeld al bewoners of gebouweigenaren actief en bereid om te verduurzamen, of moet de bewustwording nog op gang komen?
Stap 2 Plan van Aanpak
Na de verkenning (of parallel) stel je het plan van aanpak op. Het is raadzaam om een aantal elementen daarin vast te leggen. Denk hierbij aan de ambities, uitgangspunten en randvoorwaarden bij het opstellen van de transitievisie warmte. Maar ook aan hoe de gemeente invulling wil geven aan haar regierol en wat dat betekent voor de organisatiestructuur en het te doorlopen proces (inclusief de inrichting van het participatieproces) en een communicatieplan.
Stap 3 Analyse
Het verzamelen en analyseren van betrouwbare data is een belangrijke stap in het proces om te komen tot een transitievisie warmte. Dit vormt uiteindelijk de basis van je besluitvorming. Als gemeente word je hierin ondersteund door de Leidraad. In deze fase is samenwerking met een aantal (lokale) stakeholders belangrijk voor het verrijken van de lokale data. De kennis en data die zij kunnen inbrengen (en hoe deze te interpreteren) geven je een completer beeld, toegespitst op de gemeentelijke situatie.
Stap 4 Afstemmen
Bekijk aan de hand van de analyse welke warmte-alternatieven in welke buurt het meest kansrijk zijn. Op basis van deze uitkomsten kan de gemeente (weer) het gesprek aangaan met de betrokken stakeholders en de betrokken afdelingen binnen de gemeentelijke organisatie over de voorkeursvolgorde: welke buurt of wijk op welk moment van het aardgas moet.
Stap 5 Afwegen
Op basis van de eerder vastgestelde ambities, randvoorwaarden en uitgangspunten, de uitkomsten van de analyses en de gesprekken met de betrokken stakeholders, gaat de gemeente een prioritering aanbrengen in de volgorde van de planning, waarbij met name de planning voor de wijken die voor 2030 aan de beurt zijn cruciaal is.
Stap 6 Opstellen
Als de gemeente (in nauwe samenwerking met de stakeholders) is gekomen tot een voorkeursvolgorde wanneer wijken of buurten van het aardgas afgaan, kan de transitievisie warmte worden opgesteld. Voor de wijken of buurten die voor 2030 worden geïsoleerd en/of van het aardgas afgaan, dient de gemeente in ieder geval aan te geven:
- hoeveel woningen en andere gebouwen geïsoleerd en/of aardgasvrij worden gemaakt
- welke alternatieve betaalbare, betrouwbare en duurzame energie infrastructuren potentieel beschikbaar zijn
- welk van die alternatieven de laagste nationale kosten heeft, waarbij de kosten voor de eindgebruiker ook een factor vormen
Voor de laatste twee onderdelen wordt de gemeente ondersteund met de Leidraad.
Stap 7 Vaststellen
Het is verstandig om de gemeenteraad bij het vaststellen van de transitievisie te betrekken. Bijvoorbeeld door het plan van aanpak ter besluitvorming voor te leggen aan de gemeenteraad, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de ambities, uitgangspunten en randvoorwaarden. De transitievisie warmte moet vervolgens (minimaal) iedere vijf jaar geactualiseerd te worden.
Meer informatie