Voor het opsporen en winnen van geothermie moet je een diep gat boren. Zo'n gat wordt gezien als een mijnbouwwerk. Als je een mijnbouwwerk wil aanleggen krijg je te maken met de Mijnbouwwet, het Mijnbouwbesluit en de Mijnbouwregeling en alle vergunningen die daaruit volgen. Het aanleggen van een mijnbouwwerk is daarnaast een milieubelastende activiteiten. En dat betekent dat je ook een omgevingsvergunning nodig hebt.  

Toewijzing van het zoekgebied

Met de toewijzing van het zoekgebied krijgt de vergunningaanvrager de mogelijkheid om voorbereidingen te treffen om de vergunning gericht op het opsporen en winnen van geothermie aan te vragen. Er vinden op dat moment dus nog geen fysieke activiteiten in de diepe ondergrond plaats. De vergunninghouder kan wel geofysische data verzamelen. De vergunning wordt aangevraagd bij het ministerie van Economische Zaken. Als gemeente adviseer je het ministerie of de opsporing en winning van geothermie past binnen de transitievisie warmte en lokale warmtevisies. Ook geef je advies over de bestaande en voorgenomen mogelijkheden van de ondergrond in het gebied.Na het verkrijgen van de toewijzing voor het zoekgebied: 

• Onderzoekt de vergunninghouder de aanwezigheid van geothermie in de bodem.
• Onderzoekt de vergunninghouder de optimale locatie voor een doublet.
• Neemt de vergunninghouder nodige voorbereidingen om een startvergunning aan te vragen.

Startvergunning

Een startvergunning kan alleen worden aangevraagd door de vergunninghouder van een zoekgebied en alleen voor het gebied waarvoor de toewijzing zoekgebied geldt. Na het verlenen van de startvergunning mag de uitvoerder starten met fysieke werkzaamheden. Denk aan boren, testen en de eerste periode van winning. Dit moet binnen vier jaar nadat de toewijzing van het zoekgebied is verkregen gebeuren. Voor het verlenen van de startvergunning worden de technische capaciteiten van de uitvoerder grondig beoordeeld. Ook wordt gekeken of de activiteiten op de beoogde locatie veilig kunnen plaatsvinden. Daarnaast worden de financiële mogelijkheden van de aanvrager beoordeeld. Zijn er genoeg financiële middelen om:

• De voorgenomen werkzaamheden goed uit te voeren?
• Eventuele tegenslagen te ondervangen? Bijvoorbeeld: een niet producerende put veilig afsluiten en opruimen.

Naast de startvergunning heeft de vergunninghouder nog andere vergunningen nodig, zoals een omgevingsvergunning. Deze is nodig voor het aanleggen van de boorgaten en de winningsinstallatie.

Vervolgvergunning

In de vervolgvergunning wordt de duur van de winning, het gebied en de voorwaarden waaronder er gewonnen mag worden vastgelegd. Op basis van de eerste periode van winning onder de startvergunning worden gegevens verzameld over de verwachte productie en de lokale afkoeling van de ondergrond. Op basis hiervan wordt de productie geoptimaliseerd. Hiermee wordt de invloedssfeer van de warmtewinning berekend en wordt de verwachte economische levensduur bepaald. Verder wordt vastgesteld of de opgestelde verwachtingen over de bodembeweging moeten worden aangepast. Dit wordt gedaan op basis van:

• Fysieke kenmerken van de betreffende aardlaag
• De metingen tijdens de boring
• De puttest
• De eerste periode van winning

Dit kan aanleiding geven tot meer voorschriften of beperkingen voor de winning van geothermie.

Omgevingsvergunning

Het aanleggen van een boorgat is een milieubelastende activiteit. Ook wanneer er niet direct na het aanleggen gestart wordt met het winnen van geothermie. Je hebt dan ook een omgevingsvergunning nodig. De vraag is wie het bevoegd gezag is voor de aanvraag van de vergunning. Dat hangt af van de activiteiten waarvoor de vergunning wordt aangevraagd:

• Enkelvoudige aanvraag. Bij een enkelvoudige aanvraag gaat het alleen om het aanleggen of exploiteren van een mijnbouwwerk. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is het bevoegd gezag 
• Meervoudige aanvraag. Bij een meervoudige aanvraag gaat het om de milieubelastende activiteit én andere activiteiten, zoals de aanvraag voor een omgevingsplanactiviteit. De gemeente of provincie is dan meestal het bevoegd gezag.

Op de website van het Informatiepunt Leefomgeving vind je meer informatie over bepalen van het bevoegd gezag bij een omgevinsgvergunning. 

Meer informatie

• Op de pagina Geothermie lees je meer over wat er komt kijken bij een geothermieproject.
• Op de de website van het Nederlands olie- en gasportaal wordt alles met betrekking tot het aanvragen van de toewijzing-, start en vervolgvergunning op een rij gezet.
• Bekijk de mijnbouwwet op wetten.overheid.nl
• Bekijk het mijnbouwbesluit op overheid.nl