Woningeigenaren kunnen zonder ecologisch onderzoek en een omgevingsvergunning hun woning laten isoleren door een isolatiebedrijf dat natuurvriendelijk isoleert. Dat heeft het Kabinet op 28 mei laten weten aan de Tweede Kamer. Op de lange termijn werken gemeenten en provincies toe naar een soortenmanagementplan (SMP). Daarmee kunnen gemeenten een omgevingsvergunning aanvragen bij de provincie, waar onder andere woningeigenaren dan gebruik van kunnen maken.
Bij na-isolatie van huizen en gebouwen moet je rekening houden met de aanwezigheid van beschermde diersoorten. Dat staat in de Omgevingswet (voorheen de Wet Natuurbescherming). Het is verboden om beschermde dieren zoals vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen onnodig te verstoren of te doden. Met de nieuwe werkwijze natuurvriendelijk isoleren (NVI) kunnen isolatiewerkzaamheden in samenhang met de bescherming van de diersoorten, doorgaan. Inmiddels zijn er met het Interprovinciaal Overleg (IPO), de provincies en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) afspraken gemaakt over het werken met natuurvriendelijk isoleren.
De werkwijze NVI geldt maximaal 3 jaar, totdat gemeentelijke SMP’s gestart zijn en er minimaal begonnen is met het onderzoek voor een SMP, zodat er tijdelijk met een ontheffing via de zogeheten pre-SMP kan worden gewerkt. In de tussentijd wordt de NVI-werkwijze geformaliseerd in een landelijke gedragscode.
Innovatieve methoden
Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar innovatieve onderzoeksmethoden om (verblijven van) beschermde diersoorten in de spouwmuur op te sporen, zoals de eDNA-methodiek. Het innovatieve spoor blijft ook onder het (pre)SMP een belangrijk instrument. Ook bij het (pre)SMP geldt namelijk dat er natuurvriendelijk geïsoleerd moet worden als niet kan worden uitgesloten dat er verblijfplaatsen in de woning of het gebouw aanwezig zijn.
Aanpak korte termijn:
1) Landelijke lijn Natuurvriendelijk Isoleren door isolatiebedrijven
Onder de volgende randvoorwaarden:
- Maximum percentage van 6% per CBS-buurt;
- Gebruik van meldingsapplicatie;
- Compensatieopgave (realiseren van alternatieve verblijfplaatsen) op gemeenteniveau.
2) Innovatieve methoden verkennen, onderzoeken en valideren zoals eDNA
Aanpak (middel)lange termijn:
Opstellen soortenmanagementplan (SMP): provincies verlenen gemeenten op basis van gemeentebreed ecologisch onderzoek een gebiedsgerichte vergunning. Het SMP zorgt voor:
- een bescherming van de aanwezige beschermde diersoorten op de lange termijn;
- versnelling en versimpeling in de verduurzamings- en bouwopgave te opzichte van de huidige situatie.
Soortenmanagementplan
In de tussentijd werken gemeenten aan een lange termijn oplossing: een definitieve werkwijze met een soortenmanagementplan (SMP). Een SMP houdt in dat een gemeente op basis van uitgebreid ecologisch onderzoek, een biodiversiteitsplan maakt. Zo’n plan kan gelden voor een heel gebied, bijvoorbeeld voor een hele gemeente. De provincie moet zo’n SMP beoordelen en geeft hiervoor een omgevingsvergunning. Daarmee is individueel ecologisch onderzoek en een aanvraag voor een omgevingsvergunning door woningeigenaren niet meer nodig.
In december 2023 heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) een regeling opengesteld van € 54 miljoen voor het tot stand komen van SMP’s binnen gemeenten en ondersteuning van provincies. Een 2e tranche volgt in 2024. Voor meer informatie zie de regeling natuurinclusief isoleren.
De afspraken over natuurvriendelijk isoleren zijn gemaakt door de ministeries van BZK en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het IPO, de provincies en de VNG.
Meer informatie