Geschiktheid participatiemethoden participatieproces

Welke methode geschikt is voor jouw participatieproces, hangt af van de gewenste doelgroep en hoe intensief je hen wilt betrekken bij de besluitvorming. Daarnaast is het belangrijk om ruimte te maken voor maatwerk.

Per huishouden kunnen er andere zorgen of wensen leven. Waar sommige mensen graag op beleidsniveau via een burgerforum meedenken over de inhoud van het uitvoeringsplan zullen anderen vooral door middel van keukentafelgesprekken willen praten over de gevolgen voor hun eigen woning

Combineren van methoden

Je participatietraject zal waarschijnlijk verschillende participatiemethoden combineren om aan te sluiten bij verschillende voorkeuren binnen de wijk, en fases binnen het proces. Je kunt bijvoorbeeld eerst breed raadplegen in de wijk door middel van een enquête en deze informatie gebruiken als input voor een kleinere groep bewoners in een burgerpanel. Of je kunt juist beginnen met een kleinere representatieve groep en de uitkomsten hiervan toetsen middels een brede dialoog of keukentafelgesprekken.

Beoordelingscriteria

Bedenk bij je keuze voor methoden ook hoe je de opbrengst van het participatieproces beoordeelt, wie dit gaat doen op basis van welke criteria, en of je eventuele beoordelingscriteria van tevoren bekend maakt aan de deelnemers. Dit is belangrijk voor de transparantie van het proces.

Voorbeelden van methoden

Methoden komen in alle vormen en maten. Onderstaande lijst is daarom niet uitputtend. De genoemde kenmerken bieden een eerste inzicht in de methode. Eigen onderzoek naar het toepassen van de methoden is cruciaal.

Methode

Doelgroep

Frequentie

Sterke punten

Aandachtspunten

Burgerraad / burgerforum

Representatieve groep bewoners

Aantal keer in korte tijd (aantal maanden)
  • Advies over één specifiek (en mogelijk) ingewikkeld thema.
  • Tijd voor verdieping.
  • Breed gedragen oplossingen.
  • Intensief.
  • Onafhankelijke begeleiding en informatie.
  • Discussie over mandaat en invloed uitkomst op beleid.

Burgertop

Alle bewoners

Eén grote bijeenkomst
  • Diverse thema’s. Zichtbaarheid.
  • Grote groep actief betrokken.
  • Intensief traject.
  • Vergt zorgvuldige organisatie voor een representatieve groep deelnemers.
  • Kan veel losse ideeën opleveren.
  • Belangrijk om verwachtingen op invloed te managen bij deelnemers.

Bewonerstevredenheidsonderzoek

Alle bewoners

Kwantitatief onderzoek aangevuld met kwalitatieve focusgroepen
  • Inclusieve methode met een lage drempel tot deelname.
  • Duidelijk en helder inzicht in hoe (groepen in) de wijk het proces naar aardgasvrij wonen ervaren.
  • Goede timing in het proces is van belang.
  • Evenals de terugkoppeling over wat er gedaan is met de opgehaalde resultaten.

Enquête

Alle bewoners en stakeholders

 
  • Online en offline mogelijk.
  • ‘Stille midden’ bevragen.
  • Lage kosten. Mogelijkheid om veel data ophalen.
  • Weinig activatie en betrokkenheid bewoners.
  • Kans op vuile data, of te veel data om te verwerken.

Excursie / energiesafari / energiemarkt / modelwoning / prototype

Bewoners, eventueel stakeholders

 

Eenmalig, aantal keer
  • Informeel.
  • Bewoners inspireren en activeren met concrete oplossingen.
  • Direct contact en feedback.
  • Verhouding commerciële en maatschappelijke belangen.
  • Potentieel kostbaar.
  • Beperkte samenhang en onderbouwing meningen en ideeën.

Focusgroep

Betrokken bewoners en stakeholders

Eenmalig, aantal keer
  • Online en offline.
  • Deelnemers loten of zelf inrichten.
  • Tegenstellingen opzoeken, groepsdynamiek bestuderen.
  • Zenden én vragen stellen.
  • Groepsdruk, de toon kan snel worden gezet.
  • Intensief.
  • Discussie over mandaat en invloed uitkomst op beleid.

Bewonersavond / informatiebijeenkomst

Bewoners, eventueel stakeholders

Eenmalig, aantal keer
  • Online en offline.
  • Iedereen uitnodigen.
  • Zenden én vragen stellen.
  • Beleid toetsen.
  • Beperkte opkomst en diversiteit deelnemers.
  • Mondige deelnemers.
  • Weinig tijd en informatie voor weloverwogen keuzes.
  • Verwachtingen managen invloed op beleid.

Inloopspreekuur

Bewoners en stakeholders

Vaste dag(en) in de week of maand
  • Online en offline.
  • Laagdrempelig (indien dichtbij de bewoners).
  • Direct vraag en antwoord.
  • Persoonlijk.
  • Met klein aantal mensen in gesprek.
  • Beperkte samenhang en onderbouwing meningen en ideeën.

Keukentafelgesprekken

Bewoners en stakeholders

Aantal keer
  • Laagdrempelig en open
  • Gesprek van hoge kwaliteit.
  • Direct contact en feedback.
  • Mogelijkheid tot maatwerk per huishouden
  • Intensief.
  • Met klein aantal mensen in gesprek.
  • Niet representatief.
  • Verwachtingen managen invloed op beleid.

Participatieve Waarde Evaluatie (PWE)

Bewoners

Eenmalig of aantal keer
  • Bewoners activeren door hen als bestuurder keuzes te laten maken.
  • Scherp beeld van voorkeuren en overwegingen.
  • Input voor beleid.
  • Intensief.
  • Met klein aantal mensen in gesprek.
  • Niet representatief.
  • Verwachtingen managen invloed op beleid.

Stakeholderbijeenkomst

Betrokken stakeholders

Eenmalig of aantal keer
  • Specifiek vraagstuk.
  • Met experts en geïnteresseerden met verschillende belangen in gesprek.
  • Kwalitatieve oplossingen.
  • Uitnodigingsbeleid: wie wel en wie niet.
  • Lastig om alle belangen aan tafel te krijgen.
  • Afstand tot de ‘gewone’ samenleving.

Straatgesprekken / omgevingswandeling

Bewoners en stakeholders

Eenmalig of aantal keer
  • Laagdrempelig en open gesprek.
  • Diverse respondenten. Spontane antwoorden.
  • Met klein aantal mensen in gesprek.
  • Weinig tijd en informatie voor weloverwogen keuzes.
  • Beperkte samenhang en onderbouwing meningen en ideeën.

Werkatelier / gebiedsatelier

 

Kleine groep bewoners en stakeholders

Eénmalig of aantal keer
  • Specifiek vraagstuk.
  • Met experts en geïnteresseerden met verschillende belangen in gesprek.
  • Kwalitatieve oplossingen.
  • Uitnodigingsbeleid: wie wel en wie niet.
  • Lastig om alle belangen aan tafel te krijgen.
  • Afstand tot de ‘gewone’ samenleving.

Wijkraad / burgerpanel

Vaste, representatieve groep bewoners

Aantal keer per jaar
  • Diverse vraagstukken.
  • Gevraagd en ongevraagd advies.
  • Tijd voor verdieping.
  • Breed gedragen oplossingen.
  • Intensief.
  • Onafhankelijke begeleiding en informatie.
  • Discussie over mandaat en invloed uitkomst op beleid.

Meer informatie

  • Lees het Adviesrapport ‘Betrokken bij klimaat’ over de rol van het burgerforum bij het betrekken van burgers bij klimaatbeleid

  • Meer informatie over alle mogelijk participatiemethoden lees je terug op Energieparticipatie.nl
  • Lees meer over het organiseren van een burgerberaad op g1000.nu
  • Lees meer over Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) op de website van de TU Delft

Vragen?

Heb je meer vragen over participatiemethoden? Neem dan contact op met onze helpdesk. Een van onze adviseurs helpt je graag verder.

Op deze pagina

> Combineren van methoden

> Beoordelingscriteria

> Voorbeelden van methoden

Cookie-instellingen